Telli Turna
12.05.2020
TELLİ TURNA
SON 11 BİREYİ MUŞ-BULANIK'TA YAŞAYAN TELLİ TURNALARIN NESLİ YOK OLMA TEHLİKESİ İLE KARŞI KARŞIYA
Anadolu türkülerinin en önemli temalarından birisini oluşturan Telli turnaların Türkiye’de üreyen son 11 bireyi Muş’un Bulanık Ovası’nda yaşam mücadelesi veriyor. Eskiden İç Anadolu Bölgesi’nde de ürediği bilenen telli turnaların tüm Avrupa’da üreyen son 11 bireyi Bulanık Ovası’nda kısıtlı bir alanda bulunmaktadır. Kış aylarını Afrika'da geçiren telli turnalar, uzun bir göçün ardından Mart ve Nisan aylarında Türkiye’deki üreme alanlarına gelmekte. Telli turnaların en yakın akrabaları Hazar Denizi’nin kuzey doğusunda yaşıyor. Bu nedenle telli turnaların Bulanık Ovası’ndan da çekilmesi durumunda ülkemizde bu türü sonsuza kadar kaybetmekle karşı karşıyayız. Bu nedenle; Doğa Derneği tarafından başlatılan kampanya çerçevesinde Telli Turnalar hakkında farkındalık yaratılması için çalışmalar yürütülmekte. Muş Valiliği’nin desteklediği çalışma kapsamında Bulanık sulak alanının uluslararası korunmaya alınması için çalışmalar yürütülüyor.
Telli Turna
Turnadan daha küçük ve zariftir. Adını gözünün gerisinden çıkan beyaz süs tüylerinden alır. Gövdesi gri renktedir ve kanat telekleri siyahtır. Başı ve boynunun ön kısmında yer alan siyah renkteki tüyler, bir sakal gibi göğsünden aşağı sarkar. Nehirlerin çevresindeki sulak alanlarda, taşkın ovalarında ve nehir adacıklarında ürerler.
Telli turnalar Mart ve Nisan aylarında kışladıkları Afrika’dan ülkemize bilinen üreme yerleri olan Muş’un Bulanık Ovası’na gelmektedirler. Burada yaz boyunca yavrularını çıkarır büyütür ve uçururlar. Sonbahar göçünde Eylül ve Ekim aylarında yine ülkemiz üzerinden Afrika’ya kışlama yerlerine geri dönerler.
Telli Turnaları Bölge Halkı Ve Çobanlar Koruyacak
Doğa Derneği’nin Irmak Okulları ile birlikte gerçekleştireceği proje ile Muş Bulanık Ovası’nda ilkbahar döneminde detaylı kuş araştırması yapılarak telli turnaların 2008’deki durumu belirlenecek. Telli turnaların üremeye devam ettiği ada koruma altına alınacak ve bölge halkından bekçilik hizmeti alınarak ve çobanlarla işbirliği yapılarak kuşlara zarar verilmesi engellenecek.
Projenin tüm çalışmalarına Irmak Okulları öğrencileri ve telli turnaların yaşadığı Yoncalı’daki öğrenciler de dâhil olacak. Öte yandan, Muş Bulanık Ovası 75. Yıl Yoncalı İlköğretim Okulu ve 75. Yıl Mehmet Akif Ersoy İlköğretim Okullarını kardeş okul seçen Irmak Okulu öğrencileri, yaptıkları aktivitelerle telli turnaların korunmasına destek oluyor.